Mặt bích là gì? Cấu tạo, Phân loại, Ứng dụng

Trong các hệ thống đường ống công nghiệp, mặt bích là phụ kiện quan trọng, được sử dụng rộng rãi với chức năng kết nối van, máy bơm, ống dẫn với nhau. Để hiểu rõ hơn về thiết bị này, mời bạn tham khảo ngay bài viết bên dưới của chúng tôi.

Mặt bích là gì?

Mặt bích là phụ kiện cơ khí, dùng để kết nối đường ống, van, máy bơm lại với nhau bằng bulong, đai ốc. Ưu diểm của kiểu kết nối này là tháo lắp dễ dàng, tạo độ kín tuyệt đối cho hệ thống, ngăn chặn rò rỉ lưu chất ra bên ngoài.

Mặt bích có nhiều loại như mặt bích mù, ren, hàn cổ, hàn trượt…được chế tạo từ vật liệu thép, inox, gang, sản xuất theo tiêu chuẩn JIS, DIN, ANSI, BS nên có thể dùng trong nhiều hệ thống từ dân dụng đến công nghiệp như hệ thống cấp thoát nước, xử lý nước thải, hệ thống HVAC, lò hơi, nồi hơi…

Cấu tạo của mặt bích

Mặt bích có cấu tạo đơn giản, giúp kết nối các phụ kiện trên hệ thống với nhau, tạo thành hệ thống chắn chắn, hoạt động ổn định. Với thiết kế như sau:

• Thân mặt bích: Là vòng tròn bên ngoài, được làm từ inox, gang hoặc nhựa và sản xuất theo các tiêu chuẩn như JIS, DIN.
• Lỗ bulong: Được thiết kế xung quanh thân mặt bích và có chức năng cố định bích với đường ống, thiết bị khác thông qua bulong và đai ốc. Tùy vào loại mặt bích mà có lỗ bulong khác nhau từ 2 lỗ, 4 lỗ, 8 lỗ…
• Lỗ trung tâm: Hay còn gọi là lỗ khoan, là lỗ nằm giữa mặt bích và cho phép dòng chảy đi qua. Kích thước của lỗ trung tâm đa dạng, tùy vào kích thước đường ống mà lựa chọn loại phù hợp.
• Bề mặt tiếp xúc: Mặt bích có nhiều kiểu tiếp xúc giữa hai mặt bích khi kết nối như mặt phẳng, mặt lồi, mặt rãnh…

• Đệm làm kín: Thường được làm từ cao su PTFE, teflon, có chức năng làm kín hệ thống hoàn toàn, ngăn chặn rò rỉ lưu chất ra bên ngoài.

Phân loại mặt bích

Mặt bích có mẫu mã đa dạng

Dựa vào chất liệu

• Mặt bích nhựa

Mặt bích nhựa được làm từ các loại nhựa như uPVC, cPVC, HDPE, PPR thích hợp dùng trong môi trường chứa hóa chất, các chất ăn mòn, axit, bazo, muối…

Thiết bị có trọng lượng nhẹ, giá thành rẻ và có nhiều kích thước, tiêu chuẩn sản xuất khác nhau nên được dùng trong nhiều hệ thống sản xuất, công nghiệp, hệ thống cấp thoát nước, xử lý nước thải.

• Mặt bích inox

Mặt bích inox có thiết kế dạng tròn với phần ruột có thể đặc hoặc rỗng để kết nối với các thiết bị khác. Sản phẩm được chế tạo từ các loại inox 201, 304, 316, đảm bảo độ bền cao và khả năng chống ăn mòn tốt. Với kích thước đa dạng, mặt bích inox đáp ứng nhiều tiêu chuẩn lắp đặt, phù hợp để kết nối đường ống, thiết bị, van công nghiệp, máy bơm…

Mặt bích inox có khả năng chịu nhiệt độ cao và hoạt động hiệu quả trong nhiều môi trường như nước, khí, hơi nước, dung dịch hóa chất, nước biển, nước muối, axit, bazơ và các lưu chất có tính ăn mòn mạnh.

• Mặt bích thép

Mặt bích thép là loại mặt bích được sử dụng phổ biến nhất trên thị trường nhờ vào khả năng chịu áp lực và nhiệt độ cao. Sản phẩm có đa dạng kích thước từ DN15 – DN300 và được sản xuất theo nhiều tiêu chuẩn quốc tế như JIS, DIN, BS, ANSI, đáp ứng nhu cầu lắp đặt trong nhiều hệ thống khác nhau.

Mặt bích thép dùng nhiều trong hệ thống cấp thoát nước, hệ thống PCCC, khai thác dầu khí, hơi nóng…

• Mặt bích gang

Mặt bích gang được làm từ chất liệu gang với đường kính lớn và phủ lớp sơn Epoxy giúp chống bụi, chống nước tốt. Sản phẩm thường dùng trong công nghiệp, hệ thống có áp lực làm việc cao giúp tạo thành hệ thống kín tuyệt đối, hoạt động ổn định và bền lâu.

• Mặt bích đồng

Mặt bích đồng được sản xuất từ đồng thau và thường được dùng trong các nhà máy xử lý nước sạch, xử lý nước thải, công nghiệp dầu khí, hóa chất.

Thiết bị có ưu điểm vượt trội là khả năng dẫn nhiệt tốt, chống ăn mòn, chịu được áp lực và nhiệt độ cao tuy nhiên do giá thành cao hơn so với các loại mặt bích khác và trọng lượng nặng nên ít được dùng trong dân dụng và công nghiệp.

Dựa vào cấu tạo

• Mặt bích rỗng

Mặt bích rỗng là loại bích chuyên dùng để kết nối hai đoạn ống lại với nhau tạo thành dòng chảy liên tục và được ép kín bằng vòng đệm giữa hai mặt tiếp xúc. Sản phẩm được sản xuất từ nhiều chất liệu như inox, thép, sắt, nhựa, đồng nên có khả năng chịu áp lực cao, thích hợp dùng trong môi trường dầu khí, hóa chất, luyện kim, khí gas.

• Mặt bích lồng

Mặt bích lồng gồm hai phần tách rời, thường được sử dụng cùng với một đoạn ống ngắn gọi là Stub End. Loại bích này phù hợp cho hệ thống áp suất thấp và không yêu cầu độ kín cao. Nhờ khả năng trượt dọc theo đường ống và xoay quanh Stub End, mặt bích lồng giúp dễ dàng điều chỉnh hướng ống trong quá trình lắp đặt.

Sản phẩm thường được chế tạo từ thép carbon có khả năng chống ăn mòn, giúp tăng độ bền và tuổi thọ của thiết bị.

• Mặt bích mù

Mặt bích mù còn được gọi là mặt bích đặc, có thiết kế kín hoàn toàn mà không có lỗ ở giữa, giúp bịt kín các đầu ống hoặc thiết bị trong hệ thống. Xung quanh mặt bích được khoan lỗ để kết nối với đường ống bằng bu lông và đai ốc, đảm bảo độ kín và an toàn khi vận hành.

Sử dụng mặt bích mù giúp ngăn chặn dòng chảy khi cần bảo trì, cách ly hệ thống hoặc chờ đấu nối thêm thiết bị khác.

• Mặt bích ren

Mặt bích ren có lỗ trong được gia công ren, giúp kết nối với đường ống bằng phương pháp vặn ren nên quá trình tháo lắp dễ dàng, không yêu cầu kinh nghiệm cao. Tuy nhiên loại mặt bích này thường dùng cho hệ thống có áp lực làm việc thấp và cần đảm bảo tương thích tiêu chuẩn ren để đảm bảo hệ thống kín tuyệt đốn.

Mặt bích ren thường dùng cho đường ống cấp thoát nước, hệ thống sản xuất có kích thước nhỏ, hệ thống có nhiệt độ làm việc thấp để tránh làm ren giãn nở, lỏng ren gây rò rỉ lưu chất.

• Mặt bích cổ hàn

Mặt bích cổ hàn là loại mặt bích có đầu hàn được vát mép chữ V, giúp kết nối với đường ống hoặc thiết bị khác bằng phương pháp hàn đối đầu. Khi lắp đặt, đầu ống hoặc phụ kiện cũng được vát mép tương tự để đảm bảo mối hàn chắc chắn và đồng nhất.

Điểm nổi bật của mặt bích cổ hàn là đường hàn nằm trên cổ bích, giúp dễ dàng kiểm tra và giám sát chất lượng mối hàn.

• Mặt bích hàn trượt

Mặt bích hàn trượt là loại mặt bích có thể trượt dọc theo đường ống hoặc phụ kiện trong quá trình lắp đặt. Lỗ khoan bên trong của mặt bích có đường kính lớn hơn so với đường kính ngoài giúp việc lắp đặt trở nên dễ dàng và linh hoạt.

Mặt bích hàn trượt được kết nối với đường ống bằng phương pháp hàn ở cả hai đầu, bao gồm hàn phía trong và phía ngoài của mặt bích đảm bảo độ chắc chắn cao. Ưu điểm của loại bích này là dễ dàng điều chỉnh khoảng cách giữa các ống thép trong quá trình lắp đặt, giúp tối ưu hóa hệ thống và thuận tiện cho việc lắp đặt.

Dựa vào bề mặt tiếp xúc

• Mặt bích lồi

Mặt bích lồi có thiết kế với phần lồi nhô lên xung quanh lỗ khoan, kết hợp với miếng đệm hình tròn bên trong làm tập trung áp lực vào khu vực nhỏ hơn từ đó tăng khả năng chịu áp lực và ngăn chặn rò rỉ tại khớp nối.

Loại mặt bích này đặc biệt phù hợp cho hệ thống đường ống trong nhà máy, khu công nghiệp, nhà máy sản xuất thực phẩm, dược phẩm, nước ngọt…

• Mặt bích phẳng

Mặt bích phẳng có thiết kế bề mặt hoàn toàn phẳng, không có phần nhô lên, làm tăng thêm độ tiếp xúc rộng khi kết nối với đường ống. Đồng thời có thêm phần đệm cao su làm kín giúp tăng thêm độ kín và ngăn ngừa rò rỉ lưu chất ra bên ngoài.

Mặt bích phẳng được sử dụng rộng rãi trong các hệ thống, dự án khu công nghiệp…với giá thành phù hợp, mẫu mã đa dạng, nhiều kích thước và độ bền vượt trội.

• Mặt bích rãnh

Mặt bích rãnh là loại mặt bích được thiết kế với rãnh trên bề mặt, giúp tạo liên kết chắc chắn với các vòng đệm hoặc gioăng làm kín. Nhờ cấu tạo đặc biệt này, mặt bích rãnh đảm bảo độ kín cao, ngăn chặn rò rỉ lưu chất và có thể dùng trong môi trường có áp suất và nhiệt độ cao.

Sử dụng mặt bích rãnh đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định, độ bền cao và khả năng chống chịu tốt nên dùng được trong nhiều hệ thống như nước, hóa chất, hơi nóng, khí nén.

Dựa vào tiêu chuẩn sản xuất

• Mặt bích tiêu chuẩn JIS

Mặt bích tiêu chuẩn JIS là loại mặt bích được sản xuất theo các thông số kỹ thuật quy định trong tiêu chuẩn JIS của Nhật đảm bảo độ chính xác và đáp ứng yêu cầu kỹ thuật.

Mặt bích JIS tuân thủ các thông số quan trọng như khả năng chịu áp suất, kích thước tâm lỗ, đường kính ngoài, đường kính trong, độ dày, và mức nhiệt độ chịu đựng, giúp đảm bảo độ bền, an toàn và tính đồng bộ khi lắp đặt trong hệ thống.

Các loại mặt bích JIS phổ biến bao gồm JIS 5K, JIS 10K, JIS 16K, JIS 20K, phù hợp với nhiều ứng dụng trong hệ thống đường ống công nghiệp, xử lý nước, khí nén, và dầu khí.

• Mặt bích tiêu chuẩn ANSI

Mặt bích ANSI là loại mặt bích được sản xuất theo tiêu chuẩn ANSI (American National Standards Institute) của Hoa Kỳ. Chúng được chế tạo từ các vật liệu như thép, inox 304, inox 316L, đảm bảo độ bền cao và khả năng chịu áp lực tốt. Đây là phụ kiện quan trọng trong các hệ thống đường ống cấp thoát nước, xử lý nước thải, nhà máy hóa chất và các ngành công nghiệp khác.

Mặc dù tại thị trường Việt Nam, mặt bích ANSI không phổ biến bằng mặt bích JIS hoặc BS, nhưng chúng vẫn được sử dụng rộng rãi trong các hệ thống yêu cầu độ chính xác cao về kích thước, áp suất và nhiệt độ.

• Mặt bích tiêu chuẩn DIN

Mặt bích tiêu chuẩn DIN là loại mặt bích được sản xuất theo tiêu chuẩn DIN của Đức. Chúng được thiết kế để kết nối các hệ thống, thiết bị có cùng tiêu chuẩn DIN, đảm bảo sự đồng bộ và chắc chắn trong quá trình sử dụng. Với khả năng chịu nhiệt độ và áp suất cao, loại mặt bích này được ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp.

Mặt bích tiêu chuẩn DIN được chế tạo từ nhiều loại vật liệu như inox, thép, nhựa, và có đa dạng kích thước từ DN15 đến DN1500, phù hợp với nhiều hệ thống đường ống khác nhau.

Ưu điểm của mặt bích

• Dễ dàng thi công, lắp đặt, bảo trì và thay thế, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí.
• Linh hoạt trong kết nối giữa van và đường ống, đảm bảo hệ thống vận hành an toàn và hiệu quả.
• Đa dạng về chất liệu như thép, inox, gang, nhựa,… phù hợp với nhiều môi trường làm việc khác nhau.
• Hạn chế rung lắc, giúp duy trì sự ổn định cho hệ thống đường ống trong quá trình vận hành.
• Đảm bảo độ kín cao, ngăn chặn rò rỉ ngay cả trong điều kiện áp suất và nhiệt độ khác nhau.
• Tạo sự kết nối chắc chắn giữa các thiết bị như van, đồng hồ đo áp suất, đường ống, giúp hệ thống hoạt động đồng bộ.
• Có nhiều kiểu kết nối (mặt bích rỗng, mặt bích đặc, bích ren, bích hàn…) phù hợp với các hệ thống từ dân dụng đến công nghiệp.

Ứng dụng của mặt bích

• Hệ thống đường ống công nghiệp nhà máy, khu công nghiệp
• Ứng dụng trong các hệ thống cấp thoát nước, đường ống dẫn dầu, khí nén, hóa chất
• Ngành xử lý nước và cấp thoát nước giúp liên kết các thiết bị như van, bơm, đồng hồ đo lưu lượng với đường ống trong hệ thống xử lý nước sạch, nước thải.
• Ngành dầu khí, hóa chất, hệ thống dẫn dầu, khí gas, hóa chất độc hại.
• Hệ thống phòng cháy chữa cháy kết nối đường ống cấp nước với hệ thống vòi phun, máy bơm chữa cháy trong các tòa nhà, khu công nghiệp.
• Ngành sản xuất thực phẩm, dược phẩm kết nối các thiết bị trong dây chuyền sản xuất, xử lý nguyên liệu.
• Hệ thống HVAC, hệ thống sưởi, thông gió và điều hòa không khí.

Như vậy mặt bích đóng vai tròng quan trọng trong công nghiệp. Với mẫu mã đa dạng, được làm từ nhiều chất liệu, kích thước nên mặt bích được dùng nhiều trong hệ thống. Để lựa chọn được loại mặt bích phù hợp, đảm bảo hiệu suất và tính ổn định quý khách cần chú ý đến chất liệu, tiêu chuẩn sản xuất, yêu cầu của hệ thống hoặc liên hệ với với chúng tôi để được tư vấn và giải đáp nhanh chóng, chuyên nghiệp.